Vận thăng nâng hàng là một thiết bị nâng hạ phổ biến, chuyên dụng cho việc vận chuyển vật liệu và cấu kiện lên cao. Khác với cầu trục và cổng trục, vận thăng nâng hàng còn có khả năng chở người, phục vụ cho quá trình thi công tại các tòa nhà cao tầng.
Cấu tạo vận thăng nâng hàng
Vận thăng nâng hàng được cấu thành từ nhiều bộ phận, mỗi bộ phận đảm nhiệm một vai trò quan trọng, kết hợp để tạo nên một thiết bị nâng hoàn chỉnh.
- Khung đế vận thăng: Đây là bộ phận giữ cố định bộ máy tời và khung vận thăng, đảm bảo chúng ổn định trong suốt quá trình hoạt động.
- Mô tơ bàn nâng: Với công suất từ 3.7kw đến 7.5kw, sử dụng điện áp 3P/220VAC hoặc 3P/380VAC tương ứng với tải trọng nâng từ 500kg đến 1 tấn và tốc độ nâng từ 0.35m/s đến 1.0m/s.
- Hộp số giảm tốc: Bộ phận này nhận lực từ mô tơ và truyền đến tang quấn cáp, điều chỉnh lực kéo cũng như tốc độ nâng hạ một cách hiệu quả.
- Tang quấn cáp: Kết nối với hộp số, tang quấn cáp có nhiệm vụ quấn hoặc nhả cáp để điều chỉnh vị trí của bàn nâng. Vật liệu chế tạo tang phải có khả năng chịu lực tốt để tránh biến dạng.
- Khung vận thăng: Được xem là xương sống của thiết bị, khung vận thăng liên kết các bộ phận và chiều cao của nó phụ thuộc vào số khung được lắp đặt và chiều cao nâng tối đa của thiết bị.
- Bàn nâng: Bộ phận này chứa hàng hóa, có kích thước lớn 1400×1100×4000m đến 1500 – 1300 – 500mm và được gia cố chắc chắn để đảm bảo an toàn trong quá trình vận chuyển.
- Bộ phận giằng tường: Liên kết khung với tường, bộ phận này đảm bảo độ chắc chắn khi bàn nâng di chuyển. Số lượng bộ phận này sẽ thay đổi tùy thuộc vào chiều cao của vận thăng.
- Dây cáp: Loại cáp lụa chịu lực đường kính 14mm được sử dụng, thường có chiều dài gấp đôi chiều cao của vận thăng cộng thêm 5m, đảm bảo không có mối nối.
- Puly hướng cáp: Giúp dẫn cáp di chuyển đúng hướng, được làm bằng thép với các con lăn cho phép cáp di chuyển một cách nhẹ nhàng.
- Bộ điều khiển: Thiết bị này cho phép người dùng điều khiển nâng, hạ và dừng vận thăng. Có hai loại: điều khiển từ xa và kết nối trực tiếp, với kết nối trực tiếp bằng cáp điện được khuyến khích vì tính an toàn cao.
- Tủ điện: Cung cấp nguồn điện cho mô tơ và kết nối với bộ điều khiển, tủ điện còn chứa các công tắc và thiết bị bảo vệ tự ngắt khi có sự cố.
- Thiết bị an toàn: Bao gồm công tắc hành trình để giới hạn điểm hạ và nâng của bàn, cùng với thắng chống rơi để giữ bàn nâng an toàn trong trường hợp cáp bị đứt, ngăn chặn rơi tự do.
Nguyên lý hoạt động của vận thăng nâng hàng
Vận thăng hoạt động dựa vào sự kết hợp giữa lực kéo của động cơ và hệ thống ròng rọc để nâng hạ bàn nâng theo phương thẳng đứng.
Khi vận thăng được điều khiển, động cơ điện sẽ được kích hoạt, tạo ra lực xoay. Lực xoay này được truyền qua hệ thống bánh răng và trục đến dây cáp. Khi dây cáp được kéo lên hoặc thả xuống, bàn nâng sẽ di chuyển tương ứng lên hoặc xuống, giúp vận chuyển hàng hóa một cách hiệu quả và an toàn.
Nguyên lý này đảm bảo rằng quá trình nâng hạ diễn ra mượt mà, ổn định và chính xác, đáp ứng nhu cầu công việc trong các công trình xây dựng
Phân loại vận thăng nâng hàng
Vận thăng nâng hàng thuộc nhóm cần cẩu xây dựng và được phân loại dựa trên cấu tạo và cách thức hoạt động như sau:
1. Vận thăng nâng hàng tự do
- Đặc điểm: Có cấu trúc đơn giản, dễ dàng di chuyển, thường được sử dụng cho các công trình nhỏ với yêu cầu tải trọng không lớn.
- Ưu điểm: Linh hoạt, dễ lắp đặt và chi phí thấp.
- Nhược điểm: Tải trọng hạn chế và chiều cao làm việc không quá lớn.
2. Vận thăng nâng hàng dựa tường
- Đặc điểm: Dựa vào tường nhà để hoạt động, cho phép nâng tải trọng tối đa 500kg và chiều cao đến 100m
- Ưu điểm: Ổn định, khả năng tải trọng và chiều cao làm việc lớn.
- Nhược điểm: Cần có tường để dựa vào, khó khăn trong việc di chuyển.
3. Vận thăng lồng
- Đặc điểm: Cấu tạo phức tạp hơn, bao gồm một lồng nâng để chứa hàng hóa, cho phép nâng tải lên tới 2 tấn, thường được sử dụng trong các công trình lớn.
- Ưu điểm: Tải trọng lớn, chiều cao làm việc cao và an toàn hơn.
- Nhược điểm: Cấu tạo phức tạp, chi phí cao và yêu cầu diện tích lắp đặt lớn.
4. Vận thăng tháp
- Đặc điểm: Có cấu trúc dạng tháp, thường được sử dụng trong các công trình cao tầng.
- Ưu điểm: Tải trọng lớn và phạm vi làm việc rộng.
- Nhược điểm: Cồng kềnh, khó di chuyển.
5. Vận thăng treo
- Đặc điểm: Được treo vào các tòa nhà hoặc kết cấu khác, mang lại sự linh hoạt trong di chuyển.
- Ưu điểm: Dễ di chuyển, thích hợp cho các công trình có không gian hạn chế.
- Nhược điểm: Tải trọng hạn chế và yêu cầu kỹ thuật cao trong quá trình lắp đặt
Mỗi loại vận thăng đều có những đặc điểm và ứng dụng riêng biệt. Để lựa chọn vận thăng phù hợp, bạn cần xem xét các yếu tố sau: tải trọng và kích thước hàng hóa, chiều cao làm việc, địa hình và diện tích lắp đặt, điều kiện môi trường làm việc, cũng như chi phí và thời gian lắp đặt. Việc cân nhắc kỹ lưỡng những yếu tố này sẽ giúp bạn đảm bảo hiệu quả và an toàn trong quá trình sử dụng.
Quy trình lắp dựng vận thăng nâng hàng
Thao tác chuẩn bị
- Khảo sát mặt bằng: Chọn địa điểm lắp đặt vận thăng nâng hàng, yêu cầu mặt bằng rộng ít nhất 3m², khoảng không thông thoáng từ mặt đất đến đỉnh vận thăng để tránh cản trở trong quá trình vận chuyển. Địa điểm cần thuận tiện cho việc vận chuyển hàng hóa giữa các tầng.
- Đổ móng: Tiến hành đổ móng cho vận thăng và đợi khoảng 2-3 ngày để móng cứng lại trước khi chuyển sang bước tiếp theo.
- Tập kết thiết bị: Chuẩn bị đầy đủ thiết bị bên cạnh móng để thuận tiện cho lắp đặt.
- Phong tỏa khu vực: Đảm bảo an toàn và tạo không gian thuận lợi cho quá trình lắp đặt.
Các bước lắp dựng
- Bước 1: Lắp khung đế vào móng. Cố định vị trí khung đế, khoan cấy bulong và bắt liên kết khung với móng.
- Bước 2: Lắp các bộ phận máy (mô tơ, hộp số, tang quấn cáp) vào khung đế bằng bulong có sẵn.
- Bước 3: Lắp đốt vận thăng vào khung đế. Mỗi đốt nặng 100kg và cao 3m, có thể cần 2-3 người hoặc thiết bị nâng để lắp đặt.
- Bước 4: Lắp bàn nâng vào đốt vận thăng bằng cách bắt bulong tại các vị trí có sẵn.
- Bước 5: Kéo dây cáp tải từ tang cuốn cáp qua hai puly dẫn cáp và gắn vào bàn nâng.
- Bước 6: Lắp thanh dằn tường. Khoan cấy bulong vào tường và đốt vận thăng để giữ cho hệ thống ổn định.
- Bước 7: Lắp thêm đốt vận thăng. Sử dụng cần tự lắp hoặc cẩu tháp, theo các bước đã hướng dẫn để nối các đốt lại với nhau cho đến khi đạt chiều cao cần thiết.
Kiểm tra và thử nghiệm
- Chạy thử: Kiểm tra vận thăng hoạt động trơn tru bằng cách nâng hạ nhiều lần.
- Kiểm tra bộ phận quan trọng:
- Công tắc hành trình để đảm bảo dừng đúng độ cao.
- Công tắc điều khiển hoạt động tốt.
- Thiết bị phòng rơi (thắng tự động) đảm bảo an toàn trong trường hợp cáp bị đứt.
- Thử tải: Chạy thử với tải 110% và 125% để đảm bảo hiệu suất.
