1. Vì kèo là gì?
Vì kèo là một phần của kết cấu mái. Thông thường, nó kéo dài từ sườn hoặc hông của mái đến bức tường bọc bên ngoài công trình. Các thanh kèo thường được đặt liên tiếp, cạnh nhau, tạo một kết cấu vững chắc để đỡ sàn mái, tấm phủ mái…
2. Các bước lắp dựng dàn vì kèo cho nhà thép:
Các dàn đỡ vì kèo nhà thép tiền chế thường dài 12 – 36m, trọng lượng 1 -15 tấn, sử dụng xe cẩu tự hành để lắp nguyên dạng và đặt lên trên các mấu tì hàn sẵn ở cột. Khi đã cẩu lên vị trí lắp ghép, những dàn đỡ vì kèo dài trên 18m phải được cố định tạm bằng 1 hoặc 2 cặp dây giằng trước khi tháo dây cẩu để đảm bảo an toàn. Việc giữ vì kèo bằng dây cẩu cần được duy trì cho đến khi vỉ kèo được liên kết vĩnh viễn vào cột và khi đã lắp xong 2, 3 dàn vì kèo.
Có hai biện pháp gia cường dàn vì kèo:
– Biện pháp thứ nhất nhằm giữ cho dàn khỏi bị cong vênh khi dựng dàn từ phương ngang sang phương thẳng đứng, bằng cách chèn các cây gỗ ngang dàn từ thanh cánh hạ lên thanh cánh thượng. Khi dựng dàn xong thì tháo dỡ ngay các cây gỗ gia cường này để sau khỏi phải tháo dỡ chúng trên cao.
– Biện pháp thứ hai nhằm ngăn ngừa dàn bị cong vênh, biến dạng khi dàn bị nhấc khỏi mặt sàn khi cẩu tải, bằng cách chèn các cây gỗ dọc theo thanh cánh thượng và thanh cánh hạ của dàn. Chú ý lựa chọn các điểm treo buộc dàn phù hợp khi cẩu tải để giảm tình trạng cong vênh. Các thanh gỗ gia cường chỉ được tháo ra khỏi dàn sau khi dàn đã được cố định ở trên cao bằng các thanh xà gồ và thanh giằng.
Những dàn vì kèo nhỏ thường ít biến dạng nên không cần thiết phải gia cường, những dàn lớn dễ bị cong xoắn nên phải tính toán kiểm tra ổn định để gia cường.
Việc thực hiện gia cường dàn thép và tháo dỡ các thanh gia cường khỏi dàn khá phức tạp, tốn nhiều công sức và thời gian, kéo dài quá trình lắp dựng, do đó người ta chế tạo và sử dụng những loại đòn treo bằng thép ống hoặc thép chữ L đặc biệt có thể treo buộc dàn ở nhiều điểm, đảm bảo giữ dàn ổn định khi lật và khi cẩu lắp.
Sau khi dàn vì kèo đã được gia cường, buộc vào dây của xe cẩu tự hành, lật và treo ở tư thế đứng dưới thấp thì cần thực hiện gắn vào dàn những bộ phận của sàn công tác, để có chỗ đứng khi liên kết các thanh chống ngang và các khung giằng giữa các vì kèo về sau.
Trên cột đã có sẵn những gối tỳ để đặt dàn, tạo điều kiện thuận lợi cho việc liên kết dàn vào cột. Nếu dàn kèo tỳ lên tường gạch hoặc tỳ lên cột bê tông thì phải chuẩn bị trước gối tựa và các bu lông giằng, cần kiểm tra đảm bảo vị trí và cao trình của chúng.
Khi lắp ghép các dàn vì kèo mái cần kiểm soát đặc biệt độ ổn định của từng chiếc dàn và của phần công trình vừa lắp xong.
Mỗi dàn vì kèo sau khi lắp lên phải được cố định tạm vào gối tựa của nó (tức vào cột thép hay vào dàn đỡ kèo) tối thiểu 50% số lượng bu lông thiết kế. Nếu dàn tựa lên tường gạch hoặc cột bê tông cốt thép thì phải cố định bằng các bu lông giằng.
Trước khi tháo dỡ dây cáp cẩu, cần phải cố định thêm nó vào phần kết cần tổ hợp bằng ít nhất là ba thanh xà gồ hoặc bằng các thanh giằng tạm.
Dàn đầu tiên khi đặt vào vị trí phải được được cố định tạm bằng 2, 4hoặc 6 dây neo (tuỳ theo khẩu độ); một đầu buộc chặt vào thanh cánh thượng dàn, một đầu buộc chặt vào các móng cột và vào các neo (1 tấn-lực).
Thực hiện cẩu lắp dàn vi kèo thứ hai. Trước khi tháo dỡ dây cáp cẩu thì phải liên kết dàn đó vào dàn vì kèo đầu tiên bằng các thanh xà gồ. Bước tiếp theo là lắp các khung giằng nằm tại cánh thượng và cánh hạ của dàn này. Sau khi kiểm tra chắc chắn tất cả các dàn vỉ kèo đã đảm bảo đúng vị trí yêu cầu thì tiến hành cố định vĩnh viễn các bộ phận (hàn, tán ri vê hoặc bắt đủ toàn bộ số lượng bu lông mà thiết kế yêu cầu).
Sau khi đã cố định vĩnh viễn dàn vỉ kèo vào khung nhà thì tiến hành tháo dỡ các dây neo của dàn đầu tiên. Tiếp tục tháo dỡ dây neo của các dàn còn lại cho tới dàn có hệ giằng thứ hai chỉ cần liên kết vào phần kết cấu cột nhà xưởng bằng các thanh xà gồ.
Với các loại mái không có xà gồ thì cần cố định tạm thời dàn vì kèo mới cẩu lên vào phần kết cấu mái bằng hai ba thanh giằng ngang trước khi lắp hàn các tấm panel mái.
Thông thường các tấm panel mái được lắp cùng lúc với dàn vì kèo (cố định xong dàn vì kèo thì lắp các tấm mái ngay). Đặt xong tấm mái nào phải hàn cố định ngay ba điểm vào dàn vì kèo trước khi lắp tấm mái sau.
Lắp các tấm mắt trên dàn vì kèo thép không có cửa trên phải tiến hành lắp đối xứng trên cả hai mái đốc, bắt đầu từ mép ngoài lên dần đến đỉnh mái.
Nếu dàn mái có cửa trời thì lắp đối xứng các tấm mái trên thanh cánh thượng của dàn trước rồi mới lắp trên khung cửa trời. Nếu lắp các tấm mái theo trình tự này thì chiều dài tự do của thanh cánh thượng sẽ giảm dần. Nếu các tấm mái được lợp bắt đầu từ một đầu dàn hoặc từ một đầu cửa trời thì dưới tác dụng của tải trọng các tấm mái tăng dần có thể gây mất ổn định dàn mà mà sụp đổ.
