Khuyết tật mối hàn được hiểu là những sai lệch về hình dạng, kích thước và cấu trúc kim loại của mối hàn so với các tiêu chuẩn thiết kế và yêu cầu kỹ thuật. Những sai sót này có thể làm giảm độ bền và khả năng chịu tải của mối hàn, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng kết cấu thép cầu trục cũng như nhà xưởng.
Vai trò của mối hàn trong kết cấu thép
Mối hàn giữ vai trò thiết yếu trong kết cấu thép, hoạt động như cầu nối giữa các thành phần thép, tạo nên sự thống nhất cho toàn bộ công trình. Chất lượng mối hàn kết cấu thép kém ảnh hưởng đến
- Độ bền kết cấu: Mối hàn chất lượng thấp gây phân phối lực không đều, khó đảm bảo kết cấu chịu được tải trọng lớn.
- Độ an toàn: Mối hàn yếu kém có thể dẫn đến nứt vỡ, gây nguy hiểm cho người sử dụng.
- Tuổi thọ công trình: Mối hàn bị ăn mòn hay hư hỏng sẽ rút ngắn tuổi thọ của kết cấu.
- Tính thẩm mỹ: Một mối hàn đẹp mắt mang lại sự tinh tế và chuyên nghiệp cho sản phẩm.
Hậu quả của khuyết tật mối hàn
Các khuyết tật mối hàn có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng như:
- Giảm độ bền: Khuyết tật làm giảm khả năng chịu lực, có thể dẫn đến sự cố sập đổ.
- Nứt, vỡ: Các vết nứt nhỏ có thể lan rộng, dẫn đến những sự cố nghiêm trọng.
- Tạo điều kiện cho ăn mòn: Khuyết tật là nơi lý tưởng cho sự phát triển của rỉ sét, làm giảm tuổi thọ kết cấu.
- Giảm tính thẩm mỹ: Mối hàn không đạt tiêu chuẩn làm giảm giá trị thẩm mỹ của công trình.
- Chi phí kinh tế: Việc sửa chữa hoặc thay thế mối hàn hỏng sẽ tiêu tốn nhiều thời gian và tiền bạc.
Các khuyết tật mối hàn thường gặp và cách khắc phục
1. Lỗ rỗ
- Nguyên nhân: Khí không thoát ra kịp thời trong quá trình đông đặc do vật liệu hàn có hàm lượng carbon cao, bề mặt không sạch, hoặc tốc độ hàn quá nhanh.
- Phòng ngừa: Vệ sinh bề mặt, sử dụng vật liệu hàn chất lượng, và kiểm soát tốc độ hàn.
- Khắc phục: Khoan hoặc mài bỏ phần lỗi và hàn lại
2. Nứt hàn
- Nguyên nhân: Co ngót quá mức do nhiệt độ hàn cao hoặc áp lực lớn.
- Phòng ngừa: Kiểm soát nhiệt độ và thực hiện gia nhiệt trước và sau khi hàn.
- Khắc phục: Đục bỏ phần nứt và hàn lại.
3. Hàn thiếu chảy:
- Nguyên nhân: Tốc độ hàn nhanh hoặc không đủ vật liệu hàn.
- Phòng ngừa: Kiểm soát tốc độ hàn và kỹ thuật hàn.
- Khắc phục: Hàn thêm lớp vật liệu để hoàn thiện.
4. Hàn quá chảy
- Nguyên nhân: Sử dụng quá nhiều vật liệu hoặc nhiệt độ cao.
- Phòng ngừa: Kiểm soát nhiệt độ và lập kế hoạch hàn hợp lý.
- Khắc phục: Mài hoặc cắt bỏ phần thừa.
5. Không đủ độ ngấu
- Nguyên nhân: Khoảng cách chi tiết không chính xác hoặc dòng điện hàn quá nhỏ.
- Phòng ngừa: Điều chỉnh khoảng cách và sử dụng dòng điện phù hợp.
- Khắc phục: Hàn lại với thông số chính xác.
6. Bề mặt xấu
- Nguyên nhân: Điều kiện làm việc kém như bụi bẩn hoặc độ ẩm cao.
- Phòng ngừa: Đảm bảo môi trường làm việc sạch sẽ và bảo vệ bề mặt.
- Khắc phục: Làm sạch và sửa chữa cần thiết.
7. Hàn không đều
- Nguyên nhân: Kỹ thuật hàn không nhất quán hoặc vật liệu không đồng nhất.
- Phòng ngừa: Đào tạo kỹ thuật viên và sử dụng thiết bị hiện đại.
- Khắc phục: Hàn bổ sung để cải thiện độ đồng nhất.
8. Mối hàn bị oxy hóa
- Nguyên nhân: Nhiệt độ cao hoặc không khí ô nhiễm.
- Phòng ngừa: Kiểm soát khí bảo vệ và giữ nhiệt độ ổn định.
- Khắc phục: Làm sạch bề mặt bằng phương pháp hóa học hoặc cơ học.
9. Mối hàn lẫn xỉ
- Nguyên nhân: Xỉ bị giữ lại trong vùng hàn do dòng điện yếu.
- Phòng ngừa: Tăng dòng điện và làm sạch vật hàn trước khi hàn.
- Khắc phục: Khoan hoặc mài bỏ phần bị lỗi và hàn lại.
10. Hình dáng liên kết kém
- Nguyên nhân: Gá lắp không hợp lý hoặc tay nghề thợ hàn kém.
- Khắc phục: Tổ chức lại quy trình hàn và đào tạo kỹ thuật viên.
