Bu lông là một phương pháp liên kết phổ biến khi tổ hợp cầu trục và các phụ kiện cầu trục. Tình trạng bu lông bị trờn ren xảy ra khả phổ biến không chỉ trong thiết bị cầu trục mà xảy ra với hầu hết các thiết bị khác. Bài viết này sẽ làm rõ bu lông bị trờn ren là gì? cách tháo bu lông bị trờn ren thế nào?
Bu lông bị trờn ren là gì?
Bu lông bị trờn ren hay còn gọi là chết ren hoặc mòn ren là hiện tượng bu lông không thể xoay, không thể vặn ra vặn vào và bị khóa cứng gây sự bất tiện và khó chịu trong quá trình sử dụng. Việc tháo bu long bị trờn ren là rất khó khăn. Mặc dù vẫn có cách tháo bu lông bị trờn ren, nhưng sau bu lông sau khi tháo hầu như đã trong tình trạng hư hỏng nặng và phải hủy bỏ.
Các nguyên nhân gây tình trạng bu lông bị trờn ren, bị kẹt
Ma sát là nguyên nhân chính gây ra vấn đề bu lông bị trờn ren. Tuy nhiên, các yếu tố bên ngoài cũng có thể là nguyên nhân gây lỗi, chẳng hạn như bụi bẩn, dị vật hoặc gờ.
- Ma sát : Hiện tượng lồi lõm xảy ra khi bu lông bị giãn ra do áp suất hoặc ma sát phát sinh trong quá trình siết chặt vít khi lắp đặt. Điều này gây ra sự kết dính giữa các ren của bu lông, trong những trường hợp nghiêm trọng hơn có thể dẫn đến kẹt hoặc trờn ren.
- Nhiệt độ cao khi thao tác: nhiệt tạo thành do ma sát lớn trong quá trình siết bu lông cũng gây ra hiện tượng nứt và kẹt bu lông và bu lông bị trờn ren.
- Lực siết đai ốc, thao tác siết đai ốc không đúng: Đai ốc bị siết quá chặt có thể gây hư hỏng ren. Siết đai ốc không đúng phương pháp sẽ làm bu lông và đai ốc bị lệch nhau gây hiện tượng bu lông bị trờn ren
- Môi trường nhiệt đô cao: Nếu để ngoài trời nắng nóng hoặc trong điều kiện ấm áp trong một thời gian dài, các bu lông có khả năng nóng lên và bị bào mòn.
- Dị vật trên thân ren: Bất kỳ mảnh vụn nào nằm bên trong ren cũng có thể gây nguy cơ tăng ma sát trong quá trình lắp đặt. Vật chất lạ có gờ có thể gây ra vết lõm. Gờ là một cạnh nhô lên hoặc mảnh vật liệu nhỏ bị mắc kẹt trên ren của vít, thường là kết quả của quá trình lăn ren.
- Độ rung lớn: Bu lông được lắp đặt ở các thiết bị có trình trạng rung, giật với cường độ lớn lâu ngày cũng có thể làm khớp nối bu lông bị tác động gây giãn và hỏng ren.
- Bu lông được sử dụng lại nhiều lần: Việc một bu lông được tháo lắp, vặn ra vặn vào nhiều lần gây cọ xát lớn cũng làm mòn ren và gây trờn bu lông
Cách tháo bu lông bị trờn ren, bị kẹt
Bu lông bị trờn ren hầu như không có khả năng tái sử dụng. Đa số các trường hợp là phải phá hủy bu lông hư hỏng và thay mới.
Bulong, vít, ốc lục giác bị kẹt do trờn ren
- Cách 1: Dùng tua vít dẹt chèn vào khe giữa đầu bulông và vật được liên kết. Kết hợp với máy tháo bulông, rãnh ren sẽ được “bám chặt” và đẩy bulông ra.
- Cách 2: Dùng đục đóng nghiêng một góc 30 độ ngược chiều kim đồng hồ trên cạnh đai ốc để đẩy đai ốc ra.
Bulong bị kẹt do rỉ sét
- Cách 1: Khò nóng đai ốc 15 phút, sau đó dội nước lạnh đột ngột để “tách rời” ren, giúp tháo bulong dễ dàng bằng cờ lê.
- Cách 2: Xịt dung dịch phá rỉ bất kỳ hoặc RP7 vào đai ốc, chờ 15 phút cho ngấm, sau đó dùng búa đập nhẹ để bong rỉ sét và tháo bulong.
Bulong, vít, ốc lục giác bị kẹt do trờn đầu
Đầu bulong, vít, nằm nổi lên trên
- Cách 1: Dùng lưỡi cưa sắt, máy cưa mini, máy mài hoặc đục để “xẻ rãnh” trên đầu vít/ốc, sau đó sử dụng tua vít dẹt để vặn vít ra.
- Cách 2: Dùng miếng cao su mỏng hoặc xăm xe đạp bọc vào đầu tua vít, đặt vào rãnh vít và xoáy vít ra.
- Cách 3: Dùng mỏ hàn dí chặt vào ốc vít, lắc lắc cho tới khi ốc nhúc nhích, sau đó dùng kìm bấm chết vặn từ từ ra.
Đầu bulong, vít, nằm chìm dưới bề mặt
- Cách 1: Dùng mũi khoan nhỏ khoan 1 lỗ trên mũ ốc bị tòe đầu, sau đó dùng máy tháo vít chuyên dụng tháo vít ra.
- Cách 2: Dùng lò xo bút bi kéo thẳng 1 đầu, chêm vào gờ lõm của đầu tua vít, nhét vào ốc và vặn ốc ra. (Có thể dùng dây thép thay thế lò xo, nhưng cần vặn chậm để tránh trượt tay.)
- Cách 3: Nhúng đầu tua vít vào keo 502, đưa vào ốc vít bị toét (nên dốc ngược để keo chảy xuống dưới), đợi keo khô và vặn vít.
Bulong, vít, ốc lục giác bị kẹt do gãy đầu
- Cách 1: Dùng máy khoan có mũi khoan nhỏ hơn ốc khoan một lỗ dẫn vào tâm. Sau đó dùng dụng cụ tháo bulong ốc vít với răng ngược đóng nhẹ vào lỗ khoan bằng búa nhỏ và vặn từ từ theo chiều ngược với chiều kim đồng hồ để tháo ra.
- Cách 2: Đặt mũi khoét gỗ có kích thước nhỏ hơn bulông vào chính giữa trên phần gãy. Sử dụng búa đập nhẹ mũi khoét gỗ tạo lỗ mới. Dùng mỏ vặn vít xoay chậm và mạnh để lấy vít ra.
- Cách 3: Dùng mỏ hàn hàn đính đầu ốc bị gãy với một đoạn thép nhỏ. Đợi mối hàn nguội hẳn, có thể kéo cả cụm ra dễ dàng.
Các biện pháp phòng ngừa tình trạng bu lông bị trờn ren, trờn đầu
- Kiểm tra tình trạng của các ren bu lông trước khi siết chặt và sử dụng mô-men xoắn thích hợp. Các bu lông bị hỏng ren cần được loại bỏ.
- Sử dụng dụng cụ chuyên dụng để vặn đai ốc với lực thích hợp.
- Kiểm tra và làm sạch bu lông trước khi sử dụng để đảm bảo không còn mảnh vụn, hoặc chất bẩn nào.
- Sử dụng chất bôi trơn hoặc xử lý bề mặt bu lông chẳng hạn như lớp phủ chống mài mòn và chống kẹt trước khi lắp bu lông. Lớp phủ Teflon có khả năng kháng hóa chất. Fluorine là một loại lớp phủ khác đã được chứng minh là có hiệu quả cao.
- Lựa chọn các bu lông được làm cứng bề mặt cũng là một giải pháp ngăn chặn trờn ren tránh tình trạng phát sinh các mảnh vụn sau một thời gian sử dụng và ảnh hưởng co giãn bởi nhiệt độ môi trường.
- Lựa chọn bu lông có thông số kỹ thuật phù hợp với môi trường và điều kiện sử dụng.
- Không nên sử dụng bu lông thép không gỉ cho môi trường nhiệt độ cao với một số lý do dễ gây kẹt: Hệ số ma sát théo không gỉ cao hơn gấp đôi so với thép thông thường và dễ tỏa nhiệt. Tỷ lệ dẫn nhiệt thép không gỉ thấp hơn bằng 1/3 so với thép thông thường nên khó giải phóng nhiệt sinh ra. Hệ số giãn nở thép không gỉ lớn hơn khoảng gấp đôi so với thép thông thường nên ren đực và ren cái dễ dính vào nhau.
Kết luận
Bu lông bị trờn ren là một trong những hiện tượng phổ biến khi sử dụng. Tình trạng này làm mất thời gian, mất công sức xử lý và tìm cách tháo bu lông bị trờn ren, gây ra sự khó chịu cho người dùng. Vì vậy ngăn ngừa bu lông bị trờn ren là những biện pháp nên được thực hiện ngay khi bắt đầu sử dụng bu lông. Hy vọng bài viết này sẽ mang lại cho quý khách hàng những thông tin hữu ích về cách tháo bu lông bị trờn ren và cách phòng tránh lỗi.
>>> Xem thêm: Long đen là gì? Ứng dụng của long đen vênh, long đen chống xoay
